TEKNEDE İLK YARDIM (5)

Hayvanlarla Temas

Hayvan Isırığı

Hayvan ısırması durumunda:

• Ufak ısırıklar: Eğer ısırık ufaksa ve kuduz tehlikesi yoksa, ufak yara gibi tedavi edilir. Yarayı sabun ve su ile yıkayın.Enfeksiyonu önlemek üzere antibiyotikli bir krem sürün ve temiz bir sargı ile yarayı sararak kapatın.
• Derin ısırıklar: Eğer hayvan ısırığı, ciltte kalmıyor, cilt altı dokulara kadar iniyorsa ve kanama varsa temiz, kuru bir giysi ile kanamayı durdurmak üzere baskı uygulayın ve doktora ulaşmaya çalışın.
• Enfeksiyon: Şişme, kızarıklık, ağrı ve sızıntı gibi enfeksiyon belirtileri görürseniz acilen doktorunuza ulaşın.
• Kuduz kuşkusu: Isıran hayvanın kuduz taşıdığından kuşkulanıyorsanız (vahşi hayvanlar, özellikle yarasa, aşı durumu bilinmeyen evcil hayvanlar) acilen doktorunuzu arayınız.
• Tetanoz: Doktorlar, her 10 yılda bir tetanoz aşısı olunmasını tavsiye ederler. Son aşınız üzerinden 5 yıldan daha fazla geçmişse, yaranız derin ve kirli ise doktorunuz ikinci bir aşı dozu önerecektir. Yaralanmadan sonra mümkün olduğu kadar süratli bir şekilde tetanoz aşısı olmanız gerekecektir. Tavşan, sincap ve diğer kemiriciler de nadiren kuduz tehlikesi taşırlar.
  
  Evcil hayvanlar, ısırılmaların çoğundan sorumludur. Köpekler kedilere kıyasla daha çok ısırır. Bununla birlikte kedi ısırıkları daha delici tipte olduğundan temizlenmesi daha güç olup enfeksiyon riski daha yüksektir. Aşılanmamış evcil hayvanlar ile yabani hayvanlar kuduz tehlikesi taşırlar. Yarasa, rakun,kokarca ve tilki, kedi ve köpeklere nazaran daha fazla kuduz tehlikesi taşırlar. Aynı odada yarasa görülmesi durumunda ısırıldığınızı düşünmüyorsanız bile, yarasa ısırığının görülmesi güç olabileceğinden tıbbi destek alınmalıdır.

Böcek Isırmaları ve Sokmaları

Böcek ısırmalarında belirti ve bulgular, cilt ve cilt altına giren zehir ve yabancı cisimlerden kaynaklanır. Zehir, ağrıya neden olur, bazen allerjik reaksiyon başlatabilir. Reaksiyonların ciddiyeti, kişinin hassasiyeti, daha önceki ısırılma öyküsü ve ısırılma sayısına bağlıdır.

Çoğu böcek ısırığında belirti ve bulgular hafiftir, kaşıntı, ısırılma hissi ve gün içinde kaybolan ödemden ibarettir. Gecikmiş reaksiyonlar arasında ateş, ürtiker, ağrılı noktalar, alanlar ve o bölgeye yakın lenf bezlerinde şişme sayılabilir. Bazı böcek ısırıklarında hem akut, hem de gecikmiş reaksiyonlar görülebilir. Ciddi reaksiyonlarda görülen belirti ve bulgular ise aşağıdaki gibidir:

• Bulantı
• Yüzde terleme
• Nefes almada güçlük
• Karın ağrısı
• Kan basıncında düşme ve şok

Arı, eşekarısı, karıncalar bu anlamda sorun oluşturan tipik böceklerdir. Sivrisinek, kene, sinek, akrep ve bazı örümcek tipleri de reaksiyonlara neden olabilir. Akrep ısırığı bazı durumlarda çok ciddi reaksiyonlara neden olabilir.

Çok nadir olmakla beraber bazı böcekler Lyme hastalığı gibi bazı hastalıkların bulaşmasına neden olabilir.

Hafif reaksiyonlarda:

• Daha fazla ısırılmadan kaçınmak için ortam değiştirin.
• Mümkünse böceğin iğnesini cildinizden çıkarın. Bu, daha fazla zehir salıverilmesini önleyecektir. Isırılan alanı sabun ve su ile yıkayınız.
• Ödem ve ağrıyı azaltmak için ısırılan bölgeye buz koyunuz. Buzun doğrudan cilde temas etmesini önleyiniz.
• Ağrı giderici alınız. Bunun için parasetamol (Parol, Tamol tablet; 3-4 x 500 mg) veya ibuprofen (Brufen draje, 3-4 x 400 mg) kullanabilirsiniz.
• Ağrıyı ve kaşıntıyı azaltmak için cilde sürülen kremlerden (Fenistil Jel, Sistral Krem, Avil krem) kullanabilirsiniz.
• Antihistaminik içeren ilaçlar şikayetlerinizin azalmasını sağlayabilir. Bunun için Benadryl Şurup (3-4 x 2-4 ölçek), Avil tablet (2-3 x 1 tb.) kullanabilirsiniz. Bu tip ilaçlar ağız kuruluğu, uyku hali yapabilir.

Allerjik reaksiyonlar, bulantı, karın spazmları, ishal, ısırılma yerinde 10 cm veya daha büyük kabartılar şeklinde de olabilir. Bu tip şikayetleriniz olsuğunda doktorunuza danışmanız doğru olacaktır.

Bazı ısırılmalarda kişinin şikayetleri, ısırılma yerindeki şikayetlerinden daha ciddi olabilir. Bu durumda acil tıbbi yardım istemeniz doğru olacaktır:

• Nefes almada güçlük
• Dudaklarda ve boğazda şişlik
• Yorgunluk hissi
• Baş dönmesi
• Bilinç bulanıklığı
• Kalp atışlarının hızlanması
• Bulantı, kusma ve kramplar

Bu tip ciddi reaksiyonlarda neler yapabilirsiniz?

• Kişinin böyle durumlarda kullandığı ilaçlarının (adrenalin enjektörü) olup olmadığını kontrol edin. Adrenalin enjektörünü hastanın bacağına batırın ve birkaç saniye süre o şekilde tutun.Enjeksiyon yaptığınız bölgeyi 10 saniye kadar ovalayın.
• Giysilerini gevşetin ve bir battaniye ile vücudunu örtün.
• Kusuyorsa veya ağzında kan gördüyseniz boğulmaması için yan çevirin.
• Eğer kan dolaşımı bulguları yoksa (nefes almıyorsa, bilinci kapalı ise ve hareket etmiyorsa) CPR uygulamaya başlayın.

Anafilaksi

Yaşam tehdit eden acil bir durumdur. Bir allerjik reaksiyon sonucu gelişir. Kan basıncında ani düşme, solunumun bozulması ile karakterizedir. Allerji öyküsü olan insanlarda anafilaksi, allerji oluşturan bir maddeye (allerjen) maruz kalındıktan sonraki bir kaç dakika içinde hızla gelişebilir. Bazı durumlarda reaksiyon gecikebilir ya da belirgin bir allerjen madde olmaksızın gelişebilir.

Yanınızdaki kişide allerjik reaksiyon ve anafilaksi bulguları gözlemliyorsanız:

• Hemen 112'yi (ya da tıbbi yardım alabileceğiniz bir numarayı) arayınız
• Hastaya, yanında adrenalin otoenjektörü (Epipen, Twinject) taşıyıp taşımadığını sorunuz.
• Yanında adrenalin otoenjektörü varsa, enjeksiyon için yardım isteyip istemediğini sorunuz. Bu enjeksiyon genellikle kalça ya da bacağın ön yüzüne yapılır. (http://www.youtube.com/watch?v=pgvnt8YA7r8) (http://www.youtube.com/watch?v=YheJhyQ168Y)
• Hastayı sırtüstü yatırınız.
• Giysilerini gevşetin ve üzerini ısınmasını sağlamak üzere bir battaniye ile örtünüz.
• Hasta kusuyorsa veya ağzında kan varsa, boğulmasını önlemek üzere hastayı yan çeviriniz.
• Hastanın solunumu yoksa, öksürmüyorsa, hareket etmiyorsa CPR başlatın. Dakikada 100 olacak şekilde hiç ara vermeksizin aralıksız kalp masajı uygulayın. Sağlık personeli gelinceye kadar CPR'ı sürdürün.
• Bulgular düzelmeye başladığında bile acil tedavisini uygulayın. Bazı hastalarda bulguların tekrarlaması, tablonun ağırlaşması mümkündür. Bu hastaların klinik bulgular iyileşmiş olsa bile birkaç saat süreyle hastanede yatmaları gerekir.
• Bu tür bir hasta ile karşılaştığınızda klinik bulguların iyileşmesini beklemeyin. Acil tedaviyi hemen uygulayın. Ciddi vakalarda, anafilaksinin tedavi edilmemesi, yarım saat içinde ölümle sonuçlanabilir. Antihistaminik haplar (Benadril gibi) anafilaksiyi tedavi etmek için yeterli ilaçlar değildir. Bu tip ilaçlar, allerji bulgularının iyileşmesine yardımcı olabilir ancak etkileri çok geç ortaya çıktığından ciddi reaksiyonlarda tedavi yerleri yoktur.

Anafilaksinin belirti ve bulguları:

• Ürtiker, kaşıntı, ciltte kızarıklık
• Yüzde, göz kapakları, dudaklar ve boğazda şişme
• Havayollarında şişme, sesli, hırıltılı solunum, nefes alma güçlüğü
• Yavaş, yüzeyel nabız
• Bulantı, kusma, ishal
• Baş dönmesi, güçsüzlük, bilinç kaybı

Anafilaksiyi tetikleyen faktörlerden en sık görülenleri:

• İlaçlar
• Fıstık, fındık, ceviz, badem, balık, kabuklu deniz hayvanları
• Arı sokması

Teknede İlk Yardım (1)

Teknede İlk Yardım (2)

Teknede İlk Yardım (3)

Teknede İlk Yardım (4)

Teknede İlk Yardım (5)

Teknede İlk Yardım (6)

Teknede İlk Yardım (7)